Fona (що означає «походження») — це вимерлий рід динозаврів крейдяної формації Cedar Mountain в Юті, Сполучені Штати. Рід містить один вид, F. herzogae, відомий з кількох часткових скелетів і черепів. Виходячи з анатомічної подібності до близькоспорідненого та такого ж віку Oryctodromeus, Fona, ймовірно, була напівфосоріальною твариною, яка, ймовірно, проводила значну кількість часу в підземних норах. Вид також є найстарішим відомим тецелозаврином[1].

Fona
Період існування: пізня крейда, ~99.4–99.2 млн р. т.
Біологічна класифікація редагувати
Царство: Тварини (Animalia)
Тип: Хордові (Chordata)
Клада: Архозаври (Archosauria)
Клада: Динозаври (Dinosauria)
Ряд: Птахотазові (Ornithischia)
Родина: Thescelosauridae
Підродина: Thescelosaurinae
Рід: Fona
Avrahami et al., 2024
Вид:
F. herzogae
Біноміальна назва
Fona herzogae
Avrahami et al., 2024

Відкриття та найменування

ред.

Викопний матеріал Фона був виявлений у кількох різних місцях формації Cedar Mountain в окрузі Емері, штат Юта, США. Голотипний екземпляр, NCSM 33548, був знайдений у «місцевості Кармічний Ородроміне» і є єдиним певним місцем появи Фони в нижній частині Мусентучіт. Цей зразок складається з переважно повного та дещо зчленованого скелета. Є кілька інших зразків, які можна віднести до Фони на основі схожості в анатомії скелета. FMNH PR 4581 було знайдено на «майданчику Маноло», який є трохи молодшим за місце розташування голотипу. Це також майже повний скелет, у якому відсутні більша частина черепа, тазу та плеснових кісток. Наймолодші скелі з матеріалом Fona представляють «місцевість міні-тролів». Тут були знайдені разом скелети двох добре збережених особин однакового розміру, а також деякі кістки молодих екземплярів[1].

До офіційного присвоєння назви Fona викопний матеріал повідомлявся в кількох тезах на конференціях[2][3][4][5][6] та в академічних статтях без детального опису, де зазвичай згадувалося, що він належить до ородромінового тецелозаврида[7][8][9]. У 2024 році Авраамі та ін. описав Fona herzogae як новий рід і вид орнітоподи thecelosaurine на основі цих викопних останків[1].

Примітки

ред.
  1. а б в Avrahami, Haviv M.; Makovicky, Peter J.; Tucker, Ryan T.; Zanno, Lindsay E. (2024). A new semi‐fossorial thescelosaurine dinosaur from the Cenomanian‐age Mussentuchit Member of the Cedar Mountain Formation, Utah. The Anatomical Record (англ.). doi:10.1002/ar.25505. ISSN 1932-8486.
  2. Makovicky, Peter J.; Zanno, Lindsay E.; Gates, Terry A. (2015). The advent of North America's Late Cretaceous fauna revisited: insights from new discoveries and improved phylogenies (PDF). Society of Vertebrate Paleontology 75th Annual Meeting. с. 172—173.
  3. Avrahami, Haviv M.; Makovicky, Peter J.; Zanno, Lindsay E. (2019). Paleohistology of a new orodromine from the Upper Cretaceous (Cenomanian) Mussentuchit Member of the Cedar Mountain Formation, Utah; Histological implications for burrowing behavior (PDF). Society of Vertebrate Paleontology 79th Annual Meeting. с. 56—57.
  4. Avrahami, Haviv M.; Makovicky, Peter J.; Zanno, Lindsay E. (2020). The cranial anatomy of a new orodromine from the Cenomanian-aged Mussentuchit Member of the Cedar Mountain Formation, Utah (PDF). Society of Vertebrate Paleontology 80th Annual Meeting. с. 66.
  5. Avrahami, Haviv M.; Makovicky, Peter J.; Zanno, Lindsay E. (2020). A new orodromine from the Mussentuchit Member of the Cedar Mountain Formation, Utah (PDF). Society of Vertebrate Paleontology 82nd Annual Meeting. с. 70—71.
  6. Avrahami, Haviv M.; Makovicky, Peter J.; Zanno, Lindsay E. (2023). An exceptional assemblage of new orodromine dinosaurs from the poorly-characterized mid-Cretaceous of North America. 14th Symposium on Mesozoic Terrestrial Ecosystems and Biota. Т. 306. с. 261—264.
  7. Krumenacker, L. J. (2019). Paleontological and chronostratigraphic correlations of the mid-Cretaceous Wayan-Vaughn depositional system of southwestern Montana and southeastern Idaho. Historical Biology (англ.). 32 (10): 1301—1311. doi:10.1080/08912963.2019.1582035. ISSN 0891-2963.
  8. Zanno, Lindsay E.; Gates, Terry A.; Ayrahami, Haviv M.; Tucker, Ryan T.; Makovicky, Peter J. (2023). An early-diverging iguanodontian (Dinosauria: Rhabdodontomorpha) from the Late Cretaceous of North America. PLOS ONE. 18 (6). e0286042. doi:10.1371/journal.pone.0286042. PMC 10246810. PMID 37285376.{{cite journal}}: Обслуговування CS1: Сторінки із непозначеним DOI з безкоштовним доступом (посилання)
  9. Button, David J.; Zanno, Lindsay E. (2023). Neuroanatomy of the late Cretaceous Thescelosaurus neglectus (Neornithischia: Thescelosauridae) reveals novel ecological specialisations within Dinosauria. Scientific Reports. 13 (1): 19224. doi:10.1038/s41598-023-45658-3. PMC 10628235. PMID 37932280.