Мерімде (араб. مرمدة بني سلامة‎ — Мерімде Бені-Салама) — неолітичне поселення на західній межі Дельти Нілу, в 60 км на північний захід від Каїра. Поселення, що є одним із найбільших в додинастичний період, датується V - першою половиною 4 тисячоліття до н. е., що відповідає часу кінця Бадарійського періоду — початок періоду Накада I у Верхньому Єгипті, а також Файюмській культурі А. Площа населених пунктів близько 18 га, чисельність населення оцінюється від 5 до 16 000 осіб. Культурний шар досягає товщини 2 м.

Опис ред.

Кераміка та кам'яні знаряддя, знайдені в Мерімде, схожі з неолітичною Файюмською культурою A, однак кераміка Мерімде відрізняється більшою точністю виготовлення та різноманітністю форм. Знайдено багато кам'яних землеробських знарядь: серпи, зернотертки й ін., а також кістки риб, гачки і гарпуни. Це дає підстави припускати, що поряд із землеробством, однією із важливих функцій жителів було рибальство [1].

На ранній стадії розвитку поселення житла представляли собою невеликі конічні хатини з очерету, укріплені жердиною та розташовані хаотично, на пізній стадії хатини робили вже з саманної цегли та ставили впорядковано з урахуванням пануючого вітру. Близько хатин знаходилися ями господарського призначення з посудом для води і кошиками для зерна. У 1982 знайдена розбита теракотова голова, яку вдалося відновити. Вона є одним з найдавніших відомих зображень людини в Єгипті. При розкопках некрополя знайдені поховання, в яких небіжчики лежать в скорченому положенні, в основному головою на південний схід і обличчям на північний схід.

Перші розкопки поселення проводилися в 1928-1939 під керівництвом Германа Юнкера [2]. Другий раз археологи досліджували поселення в 1980-ті [3], однак, незважаючи на це, розкопана ще не вся територія, а лише три окремих ділянки.

Примітки ред.

  1. Hoffman M.A. Egypt before the pharaons. London, 1991. P. 167-181
  2. Junker H. Vorläufer Bericht über die Grabung der Akademie der Wissenschaften in Wien auf der neolitischen Siedlung von Merimde-Beni Salâme, I-VI. Wien, 1929-40
  3. Eiwenger J. Merimde-Benisalâme. I-III. Mainz am Rhein, 1984-92

Література ред.

  • Ausgrabungen Funde Forschungen. von Zabern, Mainz 1983, ISBN 3-8053-0758-6, S. 182 – 183 (erste Orientierung über den Fundplatz).
  • Fathi Afifi Badawi: Die Grabung der ägyptischen Altertümerverwaltung in Merimde-Benisalame im Oktober/November 1976. In: MDAIK 34, 1978, S. 43 – 51.
  • Angela von den Driesch, Joachim Boessneck: Die Tierknochenfunde aus der neolithischen Siedlung von Merimde-Benisalame am westlichen Nildelta. München 1985 (zu Fragen der Tierzucht, Jagd und Fischfang).
  • Josef Eiwanger: Erster Vorbericht über die Wiederaufnahme der Grabungen in der neolithischen Siedlung Merimde-Benisalame. In: Mitteilungen des Deutschen Archäologischen Instituts, Abteilung Kairo. (MDAIK) Bd. 34, 1978, S. 33 – 42.
  • Josef Eiwanger: Zweiter Vorbericht über die Wiederaufnahme der Grabungen in der neolithischen Siedlung Merimde-Benisalame. In: MDAIK 35, 1979, S. 23 – 57.
  • Josef Eiwanger: Dritter Vorbericht über die Wiederaufnahme der Grabungen in der neolithischen Siedlung Merimde-Benisalame. In: MDAIK 36, 1980, S. 61 – 76.
  • Josef Eiwanger: Die neolithische Siedlung von Merimde-Benisalame: Vierter Bericht. In: MDAIK 38, 1982, S. 67 – 82, (alle 5 Aufsätze zu den einzelnen Grabungskampagnen in Merimde).
  • Josef Eiwanger: Merimde-Benisalame I. Die Funde der Urschicht. von Zabern, Mainz 1984, ISBN 3-8053-0602-4.
  • Josef Eiwanger: Merimde-Benisalame II. Die Funde der mittleren Merimdekultur. von Zabern, Mainz 1988, ISBN 3-8053-0606-7.
  • Josef Eiwanger: Merimde-Benisalame III. Die Funde der jüngeren Merimdekultur. von Zabern, Mainz 1992, ISBN 3-8053-0614-8 (alle 3 Bände grundlegende zusammenfassende Darstellung der Ergebnisse der Grabungen).
  • Thomas Hikade: Silex-Pfeilspitzen in Ägypten. In: MDAIK 57, 2001, S. 109 – 125 (typologische Einordnung der Pfeilspitzen aus Merimde).
  • Stefan Klug: Zur Stellung der neolithischen Bevölkerung von Merimde-Benisalame. In: Sylvia Schoske, Hartwig Altenmüller, Dietrich Wildung (Hrsg.): Methoden und Geschichte der Ägyptologie: Informatik, Keramologie, Anthropologie. Buske, Hamburg 1988, ISBN 3-87118-901-4, S. 273 – 282 (zur Bevölkerung Merimdes aus anthropologischer Sicht).
  • Klaus Schmidt: Paläolithische Funde aus Merimde-Benisalame. In: MDAIK 36, 1980, S. 411 – 435.