Обговорення користувача:Perohanych/Smorze (25.08.2011—25.08.2011)

Повний архів: Обговорення_користувача:Perohanych/АвтоАрхів

Обговорення: Обговорення_користувача:Perohanych

Smorze

Smorze, właściwie Smoże, miasteczko z wsiami Smorze Dolne i Górne, z koloniami niemieckimi Annaberg i Felizienthal, powiat stryjski, 70 kilometrów na południowy zachód od Stryja, 32 kilometry na południowy zachód od sądu powiatowego w [miejscowości] Skole, z urzędem pocztowym [znajdującym się] w miejscu. Na północny wschód [od Smorze] leżą Pohar i Orawa, na południowy wschód - Tucholka, na południe - Klimiec, na zachód - Mochnate, na północny zachód Krywe (3 ostatnie [czyli Tucholka, Klimiec i Mochnate] [znajdują się] w powiecie turczańskim). Cały ten obszar leży w dorzeczu Dniestru za pośrednictwem [rzeki] Smorzanki, prawego dopływu Stryja, powstającej we wsi Annaberg, a płynącej na północny zachód do Mochnatego. Przyjmuje tu z obu brzegów małe dopływy [tzn. w tej okolicy wpadają do Smorzanki małe rzeczki z obu stron]. Zabudowania [wsi Smorze] leżą w dolinie Smorzanki, a mianowicie na północnym zachodzie Smorze Dolne, na północny wschód od niego - Smorze Górne, dalej na południowy wschód Felizienthal, a na wschód - Annaberg. Na granicy południowej góra Dobosz (1044 m), na północno-zachodniej Hostyłów (1013 m), na granicy zachodniej Kiczera (959 m), na granicy północnej Dauszki (1037 m), na granicy północno-wschodniej Świniarka (1014 m). Cerkiew wzniesienie [???] 721 m [tego nie rozumiem - może tu chodzić o jakieś wzniesienie o nazwie "Cerkiew", ale ma ono wysokość aż o około 300 metrów mniejszą, niż otaczające góry; może to także oznaczać, że znajdująca się we wsi cerkiew znajduje się na wysokości 721 m]. Te miejscowości wraz z Karlsdorfem i Demnią Niżną jedną gminę katastralną [geodezyjno-ewidencyjną]. Własność większa [dworska] (fundacji hrabiego Skarbka) ma roli ornej 132 [morgi], łąk i ogrodów 88 [mórg], pastwisk 107 [mórg], lasu 5351 mórg; własność mniejsza [nie-dworska] - roli ornej 1027 [mórg], łąk i ogrodów 387 [mórg], pastwisk 569 [mórg], lasu 587 mórg. W roku 1880 było w Smorze Dolnym 84 domów, 459 mieszkańców (352 greckich katolików, 60 rzymskich katolików, 47 wyznania izraelskiego; 343 Rusinów, 115 Niemców); w Smorze Górnym 27 domów, 146 mieszkańców (137 rzymskich katolików, 9 wyznania izraelskiego; 8 Polaków, 136 Niemców); w miasteczku Smorze [znajdowało się] 29 domów, 152 mieszkańców (47 rzymskich katolików, 34 greckich katolików, 71 wyznania izraelskiego; 39 Polaków, 11 Rusinów, 90 Niemców, 9 innych narodowości); w Annaberg 28 domów, 146 mieszkańców Niemców rzymskich katolików [czyli wszyscy mieszkańcy Annaberg to Niemcy wyznania rzymskokatolickiego], a w Felizienthal 43 domów, 268 mieszkańców (1 grecki katolik, 4 wyznania izraelskiego; 4 Polaków, 1 Rusin, 263 Niemców). Na obszarach dworskich we wszystkich osadach [znajduje się] 7 domów, 34 mieszkańców (8 rzymskich katolików, 4 greckich katolików, 19 wyznania izraelskiego; 10 Polaków, 4 Rusinów, 20 Niemców). Parafia rzymsko-katolicka w Felizienthal, fundowana [założona] pierwotnie w roku 1843 w Klimcu przez Karola Scheifa, dziedzica Smorza, przeniesiona [została z Klimca] do Felizienthal w roku 1861. Do parafii, a raczej kapelanii (dekanat stryjski) należą: Annaberg, Karlsdorf, Hutar, Kalne, Klimiec, Pławie, Tucholka, Wyżłow i Żupanie. W Felizienthal jest kościół drewniany, postawiony i konsekrowany w roku 1861 pod wezwaniem świętego Jana Nepomucena. Parafia grecko-katolicka w Smorzu, dekanat skolski. We wsi jest cerkiew pod wezwaniem świętego Michała. Szkoła ludowa etatowa, jednoklasowa jest w Smorzu i w Felizienthal, a szkoła niezorganizowana [?] w Annaberg. W Smorzu jest tartak wodny o 3 gatrach i piłach zwyczajnych przerabiający 2600 metrów sześciennych drewna jodłowego i świerkowego, a produkujący 1560 metrów sześciennych desek i brusów [belek]. Za czasów Rzeczpospolitej Smorze należało do dóbr koronnych. W rękopisie Ossolińskiego (nr 2837, strona 83) czytamy:
[tekst łaciński, nie znam łaciny...]
Przywilejem z 24 października 1760 August III nadał wsi Smorze prawa miejskie. Przywilej ten, dotąd nieogłoszony, brzmi:
[tu spory cytat z królewskiego nadania praw miejskich, napisanego w archaicznym, urzędowym stylu]
W lustracji z roku 1686 (rękopis Ossolińskiego, nr 1255, strona 240) czytamy: "Wieś ta, należąca do krainy ilinickiej, oderwana jest od ekonomii samborskiej, a właścicielami jej są Kropiwniccy, którzy na tej własności nie produkowali [??? tego nie rozumiem] żadnych praw."
Według inwentarza [spisu, zestawienia] z roku 1768, Smorze razem z wójtostwem [razem z gminą, kierowaną przez wójta] w tej wsi było w posiadaniu podkomorzego lwowskiego Michała Zielonki z prowizją [dochodem rocznym] 2607 złotych polskich i 18 groszy. Wójtostwo zajęto [zlikwidowano] w roku 1789. W roku 1829 Wacław Hudeltz na licytacji nabył wieś za 27 450 złotych m.k.

przypisy

Julo 19:30, 25 серпня 2011 (UTC)