Троль: відмінності між версіями

[неперевірена версія][неперевірена версія]
Вилучено вміст Додано вміст
EmausBot (обговорення | внесок)
м r2.7.2+) (робот змінив: pl:Troll
Немає опису редагування
Мітка: УВАГА! Можливий вандалізм!
Рядок 1:
ммммммать е6ал ммммммать е6ал ммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6алммммммать е6ал окай бро?
{{інші значення|Троль (значення)}}
[[Файл:Troll becoming a mountain ill jnl.png|thumb|Троль перетворюється в гору]]
[[Файл:John Bauer 1915.jpg|thumb|256px|Оточена тролями (тролі викрадають принцесу) ([[Йон Бауер]], 1915).]]
[[Файл:TrollExpo.jpg|thumb|Троль перед норвезьким павільйоном на [[Експо]] [[2000]] в [[Ганновер]]і]]
[[Файл:Trollet som grunner på hvor gammelt det er.jpg|thumb|«Троль» — малюнок [[Теодор Кіттельсон|Теодора Кіттельсона]]]]
'''Троль''' — міфічна істота, одна з нелюдських рас в літературі жанру [[фентезі]]. Тролі переважно описуються як велетенські могутні істоти (вищі, сильніші і, часто, дурніші за [[Орки|орків]], якщо останні наявні в даному художньому світі) зі шкірою сірого чи зеленого кольору. Тролі уникають сонячного світла, бо часто під його дією перетворюються на камінь. Інтелект, фізіологія і їжа тролів змінюється у різних авторів. Деякі автори виокремлюють декілька видів тролів.
 
== Міфологія ==
 
Легенди про тролів зародилися в Скандинавії. За легендами вони були жонаті на ВікторовнЄ, які лякали місцевих жителів своїми розмірами і чаклунством. За іншим повір'ям тролі жили в замках і підземних палацах. На півночі Британії є кілька великих скель, про які існують легенди - нібито це і є тролі, заскочені сонячним світлом. У міфології тролі бувають не тільки величезними гігантами, схожими на огрів, але і маленькими, схожими на гномів істотами, звичайно живуть у печерах (таких тролів зазвичай називали лісовими). Деталі образу тролів у фольклорі сильно залежать від країни. Іноді вони описуються різноманітно навіть в одній і тій же легенді. Найчастіше тролі - потворні істоти, від трьох до восьми метрів ростом (іноді можуть змінювати свій розмір), майже завжди атрибутом зовнішності троля на зображеннях є дуже великий ніс. Мають природу каменю (народжуються з скелі), звертаються в камінь на сонці. Харчуються м'ясом. Часто пожирають людей. Живуть по одному в печерах, лісах або під мостами. Тролі під мостами дещо відрізняються від звичайних. Зокрема, можуть з'являтися на сонці, не їдять людей, поважають гроші, охочі до людських жінок (бачать в них не їжу). Є легенди про дітей тролів і людських жінок.
 
== Норвегія ==
 
Вирізані з дерева фігурки тролів - улюблений об'єкт народного промислу. Тролів часто пов'язують з нафтовими родовищами в Північному морі, одне з них так і називається - «Троль». Але частіше з тролями пов'язують, звичайно ж, утворення гір і скель, про які люди кажуть, що це тролі, обернені на камінь, наприклад: Тролльтінди, Тролльхольм, Тролльхейм, Йотунхейм і багато інших. У Норвегії є й інші географічні назви, пов'язані з тролями: Тролльвей («шлях тролів»), Тролльботн («ущелина тролів»), Тролльванн («озеро тролів»).
За норвезьким переказами, побачити троля можна в глухому лісі або високо в горах. Троль на вигляд схожий на гору або гігантський валун, порослий мохом і вереском, а іноді і деревами. У норвезького троля може бути одна, три, п'ять, шість, сім, дев'ять або більше голів.
Предками тролів, в уявленнях норвежців, є велетні-йотуни/єтуни (норв. jotun, множ.- jotner), які стояли біля витоків утворення світу. Назва «Йотуні» у пізній фольклорній традиції збереглася як «ютул» (норв. jutul, jøtul). Є також давньоскандинавська назва «рисі» (норв. rise). У будь-якому випадку, слово «троль» стало загальним означенням гірського велетня, а іноді і означенням всієї нечисті. Більш того норвезьке слово «чари, чаклунство» теж має корінь «троль» - «тролльскап» (trollskap).
За переказами, велетні ворогували з богами і людьми. Про них говорили, що вони люті жорстокі й уперті. Самий відомий борець з Йотуні - бог Тор. Він перемагав їх своїм знаменитим молотом Мьелльнір завдяки своїй мужності й хитрості. Однак у міфології є згадки і про те, як Йотуні і аси закохувалися одне в одного. У пізній фольклорній традиції велетку називали гюграмі.
З християнізацією Норвегії в тролів з'явився новий ворог - Улав Святий. Улав мав особливий дар: він міг керувати горами і скелями, вмів обертати тролів в камінь. Згодом велетні намагалися боротися і з церквами.
Існують розповіді про те, що тролі іноді з'являються серед людей у людській подобі. Зазвичай людина не відразу може здогадатися, з ким має справу. Однак рекомендується, запідозривши недобре, ні в якому разі не тиснути незнайомцю руку. Вони також можуть набувати вигляд собаки, чорного козла або дружньої людини з хвостом. Головне - знати, як поводитися з ними. По-перше, зберігайте таємницю свого імені. Не приймайте від троля гостинців і біжіть геть так, щоб ваші сліди утворили хрест з борознами плуга на ріллі. Якщо ви зустрілися в ущелині, запросіть троля проїхати за вами до світла: він скам'яніє з появою яскравого сонця.
Тролі часто викрадали людей. Однак фольклорна традиція надавала кілька способів захиститися від тролів або протистояти їм. Перш за все, це, звичайно ж, християнський хрест, звук церковних дзвонів і все інше, що пов'язано з християнською релігією. Якщо потрібно було звільнити тролльськіх бранців з гір, то треба було дзвонити в дзвони. Якщо ж церква була так далеко, що до гір не долинав дзвін, то дзвін приносили в гори і дзвонили там.
Розповідають, що не завжди троль шкодить людині, буває він і добродушним і виступає як привітний господар. Траплялося, що тролі допомагали людям, а люди – тролям.
 
== Література ==
* В стране троллей. Кто есть кто в норвежском фольклоре. М., 2007.
 
== Див. також ==
* [[Гном]]
* [[Гоблин]]
* [[Кобольд]]
 
== Посилання ==
* [http://www.bestiary.us/troll.php Бестиарий: тролли]
* [http://myfhology.narod.ru/monsters/troll.html Мифологическая энциклопедия: Тролли]
* [http://www.mirf.ru/Articles/art1507.htm «Тролли. Сила есть — ума не надо».] Статья в журнале «[[Мир Фантастики]]
 
== Галерея ==
<gallery>
Зображення:Troll becoming a mountain ill jnl.png|Троль перетворюється в гору
Зображення:TrollExpo.jpg|Троль перед норвезьким павільйоном на [[Експо]] [[2000]] в [[Ганновер]]і
Зображення:Trollet som grunner på hvor gammelt det er.jpg|«Троль» — Малюнок [[Теодор Киттельсен|Теодора Кіттельсена]]
Зображення:Troll-arjang.jpg|Будівля у вигляді троля. [[Вермланд (провинция)|Вермланд]], Швеція
Зображення:Mitt på golvet stod en öppen kista och sutto två förskräckliga troll.jpg|Тролі перераховують свої багатства. Мал. Йона Бауера
Зображення:זהירות טרולים בדרך.JPG|Дорожній знак «Обережно, каменепад!» із зображенням троля
Зображення:Troll cows ill jnl artlibre.png|Троль краде корову
</gallery>
 
 
 
 
{{Myth-stub}}
 
[[Категорія:Персонажі]]
[[Категорія:Міфічні істоти]]
[[Категорія:Казкові персонажі]]
[[Категорія:Фантастичні істоти]]
 
[[af:Trol]]
[[ar:ترول]]
[[arz:ترول]]
[[az:Troll]]
[[bg:Трол]]
[[ca:Troll]]
[[cs:Troll (severská mytologie)]]
[[cy:Trol]]
[[da:Trold]]
[[de:Troll (Mythologie)]]
[[el:Τρολ]]
[[en:Troll]]
[[eo:Trolo (mitologio)]]
[[es:Trol]]
[[et:Trollid]]
[[eu:Troll]]
[[fa:ترول (افسانه)]]
[[fi:Peikko]]
[[fr:Troll]]
[[gl:Troll (mitoloxía)]]
[[he:טרול]]
[[hu:Troll]]
[[id:Troll]]
[[is:Tröll]]
[[it:Troll (mitologia)]]
[[ja:トロール]]
[[ka:ტროლები]]
[[ko:트롤]]
[[lt:Troliai]]
[[ms:Troll]]
[[nl:Trol (mythisch wezen)]]
[[nn:Troll]]
[[no:Troll]]
[[pl:Troll]]
[[pt:Troll]]
[[ro:Trol]]
[[ru:Тролль]]
[[scn:Troll]]
[[sco:Trowe]]
[[simple:Troll]]
[[sr:Трол]]
[[sv:Troll]]
[[th:โทรล]]
[[tr:Trol (mitoloji)]]
[[zh:洞穴巨人]]