|
}}
{{Гугенотські рійни}}
'''Перша гугенотськавійна''' [[1562]]-[[1563]] – військовий конфлікт між[[Франція|французькими]] протестантами, так званими [[гугенот]]ами і , a [[Римо-католицька церква|католиками]], номінальним керівником яких була [[регент]]ка [[Франція|Франції]] - [[Катерина де Медічі]]. Війна закінчилася [[Амбуаз| Амбуазьким]] трактатом, який гарантував протестантам обмежену релігійну свободу і вільні регіони в країні. Керівником гугенотів був [[Людовик I Бурбон-Конде]], католиками керував князь [[Франсуа де Гіз]]. В цілому було вісім гугенотських воєн..
Після вступу на трон [[Генріх II Валуа|Генріха ІІ]], прибічники вчення [[Кальві]]а, називані гугенотами, почали терпіти переслідуванн. Катерина Медічі, регентша і опікунка молодого [[Карл IX Валуа|Карла IX]], видала 17 січні 1562 р. [[Сен-Жерменский едикт]], котрий мав забезпечити співіснування калвінізму і катилицизму у Франції, що би запобігало пролиттю крові. Проте сталося інакше.
1 березня 1562 р. князь Франсуа Гіз, подорожуючи по своїх маєтках, затримався у [[Вассі (Верхня Марна)]] з наміром вляти участь у [[Меса (богослужіння)| месі]]. В певній хвилі довідалися, що велика кількість гугенотів зібралася у стодолі,яка була їхньою церквою. Кілька членів світи князя спробувало дістатися до середини, але їх було витурено. Вчинилося збурення, полетіли каміння, один я яких втафив у князя. Розлічений, він наказав своїм людям відкрти по гугенотах вогонь. в Результаті стрілянини загинуло понад 80 неозброєних гугенотів обох стате, а сотні були ранені. Інцидент, відомий як "Масакра у Вассі", став безщпосередньою причиною релігійних воєн у Франції, які мали тривати з перервами понадсто років.
Krajowy [[synod]] francuskich [[kalwinizm|kościołów reformowanych]] zebrał się w [[Paryż]]u i zaapelował do [[Ludwik I Burbon-Condé|Ludwika księcia de Condé]], by wystąpił jako "Obrońca Wiary". W odpowiedzi Ludwik i jego zwolennicy zaczęli działać na rzecz wspólnej sprawy. Od tego momentu przywództwo hugenotów zaczęło przechodzić z rąk poszczególnych pastorów w ręce szlacheckich "protektorów", którzy przemawiali znacznie bardziej wojowniczym tonem.
Kondeusz szybko zmobilizował swe siły z zamiarem uchwycenia miast położonych w strategicznie ważnych miejscach całej Francji. Zajął łańcuch miejscowości położonych nad [[Loara|Loarą]], a swą kwaterę główną ulokował w [[Orlean]]ie. Odwołał się również do przywódców protestanckich w [[Niemcy|Niemczech]] i [[Anglia|Anglii]] prosząc o wojsko i pieniądze.
Wojska królewskie nie mogły zareagować szybko, jako że ich garnizony znajdowały się na granicach monarchii [[Habsburgowie|habsburskiej]]. Katarzyna Medycejska została zmuszona do oddania inicjatywy Gwizjuszom, którzy zwrócili się o pomoc do papieża [[Pius IV|Piusa IV]] i króla [[Filip II Habsburg|Filipa II Hiszpańskiego]]. Protestanci zamknęli się w swych garnizonach, a obleganie miast było długotrwałe i kosztowne. Miało miejsce tylko jedno starcie w polu, a mianowicie [[bitwa pod Dreux]], zakończone zwycięstwem katolików. W czasie pierwszych miesięcy tej wojny protestanci ujęli [[Anne de Montmorency]]'ego, a katolicy schwytali Kondeusza. Młody admirał [[Gaspard II de Coligny|Gaspard de Coligny]] zdołał przeprowadzić bez strat większość protestanckich sił do Orleanu, który następnie był oblegany zimą 1562/63.
Pod Orleanem zamachowiec zabił księcia de Guise, zaś wcześniej, podczas oblężenia [[Rouen]], zginął [[Antoni de Burbon-Vendôme]]. W ten sposób wyeliminowane zostało niemal w całości pierwsze pokolenie antypowstańczych przywódców. Hugenocki kraj na południu prawie nie został tknięty ogniem wojny, natomiast skarbiec królewski świecił pustkami. Korona stała na straconej pozycji, więc Katarzyna postanowiła doprowadzić do ugody. Nastąpiła wymiana szlacheckich jeńców obu stron, a w marcu 1563 został wydany [[edykt z Amboise]], który gwarantował protestantom ograniczone swobody religijne. Dokument zezwalał na jedno tylko nabożeństwo poza murami wyznaczonego miasta w każdym z [[Baliwat (Ancien Régime)|baliwatów]] Francji, jakkolwiek szlachta hugenocka mogła oddawać się praktykom religijnym na terenach swych posiadłości bez ograniczeń. Takie załatwienie sprawy nie satysfakcjonowało żadnej ze stron, powodując w przyszłości wzrost napięć i niezadowolenia.
[[Kategoria:Historia protestantyzmu we Francji]]
[[Kategoria:Wojny domowe w historii Europy|Hugenotami, I wojna z]]
[[Kategoria:Wojny w historii Francji]]
[[Kategoria:Wydarzenia 1562]]
[[Kategoria:Wydarzenia 1563]]
|
