Великопольське повстання
Великопольське повстання, також Познанське повстання 1918—1919 років — збройне повстання поляків в провінції Позен («Велика Польща») проти Німеччини.
Великопольське повстання | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Наслідки Першої світової війни | |||||||||
Вояки Великопольській армії в окопах на фронті, січень 1919 | |||||||||
| |||||||||
Сторони | |||||||||
![]() |
![]() |

Повстання почалося 27 грудня 1918 року в Познані і швидко охопило всю Велику Польщу.
6 січня 1919 року німецький гарнізон Познані капітулював перед польськими повстанцями.
У лютому 1919 року Комісаріат Верховної Народної Ради оголосив мобілізацію і після неї чисельність Великопольській армії зросла до 70 000 осіб.
Повстання закінчилося перемогою поляків, підписанням перемир'я 16 лютого 1919 р. в місті Трір.
Знаки розрізнення військових чинів великопольських повстанцівРедагувати
Рядовий (Szeregowiec armii wielkopolskiej)
Капрал (Kapral armii wielkopolskiej)
Взводний (Plutonowy armii wielkopolskiej)
Сержант (Sierżant armii wielkopolskiej)
Штабний сержант (Sierżant sztabowy armii wielkopolskiej)
Підпоручник (Podporucznik armii wielkopolskiej)
Поручник (Porucznik armii wielkopolskiej)
Капітан (Kapitan armii wielkopolskiej)
Підполковник (Podpułkownik armii wielkopolskiej)
ДжерелаРедагувати
- «Historia 1871—1939» Anna Radziwiłł, Wojciech Roszkowski Warsaw 1998
- Antoni Czubiński, Powstanie Wielkopolskie 1918—1919. Geneza-charakter-znaczenie, Poznań 1978
- Antoni Czubiński, Rola Powstania Wielkopolskiego w walce narodu polskiego o powstrzymanie niemieckiego >parcia na wschód<, Przegląd Zachodni 1968, nr 5-6
- A.Czubiński, Z.Grot, B.Miśkiiewcz, Powstanie Wielkopolskie 1918—1919. Zarys dziejów, Warszawa 1978
- K.Dembski, Wielkopolska w początkach II Rzeczypospolitej. Zagadnienia prawno-ustrojowe, Poznań 1972
- Roman Dmowski, Polityka polska i odbudowanie państwa 1925
- Z. Grot (ed.), Powstanie wielkopolskie 1918—1919, Poznań 1968
- Z.Grot, I.Pawłowski, M.Pirko, Wielkopolska w walce o niepodległość 1918—1919. Wojskowe i polityczne aspekty Powstania Wielkopolskiego, Warszawa 1968
- P.Hauser, Niemcy wobec sprawy polskiej X 1918-VI 1919, Poznań 1984
- K.Kandziora, Działalność POW w Poznaniu. Przyczynek do historii Polskiej Organizacji Wojskowej zaboru pruskiego w latach 1918—1919, Warszawa 1939
- S.Kubiak, Niemcy a Wielkopolska 1918—1919, Poznań 1969
- Joseph Lamia: Der Aufstand in Posen (The Uprising in Poznan). Berlin 1919 (in German).
- Materiały Sesji Naukowej z okazji 50-lecia Powstania Wielkopolskiego 1918/1919, Zaszyty Naukowe UAM 1970, Historia t.10
- Witold Mazurczak, Anglicy i wybuch powstania wielkopolskiego. Z dziejów genezy brytyjskiej misji płka H.H.Wade'a w Polsce, [in:] Antoni Czubiński (ed.), Polacy i Niemcy. Dziesięć wieków sąsiedztwa, PWN, Warszawa 1987
- Janusz Pajewski, Rodział XXII. Powstanie Wielkopolskie, [in:] J.Pajewski, Odbudowa państwa polskiego 1914—1918, Warszawa 1985,
- Janusz Pajewski, Znaczenia Powstania Wielkopolskiego dla odbudowy Państwa Polskiego w 1918 r., Zeszyty Naukowe UAM, Historia 1970, t.10
- S.Rybka, Zerwane pęta. Wspomnienia z dni rewolucji niemieckiej i powstania polskiego 1918—1919, Poznań 1919
- A.Rzepecki, Powstanie grudniowe w Wielkopolsce. 27 XII 1918, Poznań 1919
- Z.Wieliczka, Wielkopolska w Prusy w dobie powstania 1918/1919, Poznań 1932
- Z.Wroniak, Paderewski w Poznaniu, Kronika Miasta Poznania 1959, nr 4
- H.Zieliński, Rola powstania wielkopolskiego oraz powstań śląskich w walce o zjednoczenie ziem zachodnich z Polską; (1918—1921), [in:] Droga przez Półwiecze.
ПосиланняРедагувати
- Великопольське повстання 1918-19 // Універсальний словник-енциклопедія. — 4-те вид. — К. : Тека, 2006.