Властивості
ред.
Основною властивістю сум Рамануджана є їх мультиплікативність щодо індексу
k
{\displaystyle k}
, тобто
c
k
k
′
(
n
)
=
c
k
(
n
)
c
k
′
(
n
)
,
{\displaystyle c_{kk'}(n)=c_{k}(n)c_{k'}(n),\,}
якщо
(
k
,
k
′
)
=
1
{\displaystyle (k,\;k')=1}
.
Суми
c
k
(
n
)
{\displaystyle c_{k}(n)}
можна записати через функцію Мебіуса
μ
{\displaystyle \mu }
:
c
k
(
n
)
=
∑
d
∖
(
k
,
n
)
μ
(
k
d
)
d
.
{\displaystyle c_{k}(n)=\sum _{d\setminus (k,\;n)}\mu \left({\frac {k}{d}}\right)d.}
Суми Рамануджана обмежені при обмежених або
k
{\displaystyle k}
, або
n
{\displaystyle n}
. Так, наприклад
c
k
(
1
)
=
1
{\displaystyle c_{k}(1)=1}
.
Тригонометричні формули
ред.
c
1
(
n
)
=
1
c
2
(
n
)
=
cos
n
π
c
3
(
n
)
=
2
cos
2
3
n
π
c
4
(
n
)
=
2
cos
1
2
n
π
c
5
(
n
)
=
2
cos
2
5
n
π
+
2
cos
4
5
n
π
c
6
(
n
)
=
2
cos
1
3
n
π
c
7
(
n
)
=
2
cos
2
7
n
π
+
2
cos
4
7
n
π
+
2
cos
6
7
n
π
c
8
(
n
)
=
2
cos
1
4
n
π
+
2
cos
3
4
n
π
c
9
(
n
)
=
2
cos
2
9
n
π
+
2
cos
4
9
n
π
+
2
cos
8
9
n
π
c
10
(
n
)
=
2
cos
1
5
n
π
+
2
cos
3
5
n
π
{\displaystyle {\begin{aligned}c_{1}(n)&=1\\c_{2}(n)&=\cos n\pi \\c_{3}(n)&=2\cos {\tfrac {2}{3}}n\pi \\c_{4}(n)&=2\cos {\tfrac {1}{2}}n\pi \\c_{5}(n)&=2\cos {\tfrac {2}{5}}n\pi +2\cos {\tfrac {4}{5}}n\pi \\c_{6}(n)&=2\cos {\tfrac {1}{3}}n\pi \\c_{7}(n)&=2\cos {\tfrac {2}{7}}n\pi +2\cos {\tfrac {4}{7}}n\pi +2\cos {\tfrac {6}{7}}n\pi \\c_{8}(n)&=2\cos {\tfrac {1}{4}}n\pi +2\cos {\tfrac {3}{4}}n\pi \\c_{9}(n)&=2\cos {\tfrac {2}{9}}n\pi +2\cos {\tfrac {4}{9}}n\pi +2\cos {\tfrac {8}{9}}n\pi \\c_{10}(n)&=2\cos {\tfrac {1}{5}}n\pi +2\cos {\tfrac {3}{5}}n\pi \\\end{aligned}}}
Застосування сум Рамануджана
ред.
Багато мультиплікативних функцій від натурального аргументу можуть бути розкладені в ряди по
c
k
(
n
)
{\displaystyle c_{k}(n)}
. Вірним є і обернене твердження.
Основні властивості сум дозволяють обчислювати суми вигляду:
∑
n
=
1
∞
c
k
(
q
n
)
n
s
f
(
n
)
,
∑
k
=
1
∞
c
k
(
q
n
)
k
s
f
(
k
)
,
{\displaystyle \sum _{n=1}^{\infty }{\frac {c_{k}(qn)}{n^{s}}}f(n),\quad \sum _{k=1}^{\infty }{\frac {c_{k}(qn)}{k^{s}}}f(k),}
де
f
(
n
)
{\displaystyle f(n)}
— мультиплікативна функція
q
{\displaystyle q}
— ціле число
s
{\displaystyle s}
— в загальному випадку, комплексне .
У простому випадку, можна одержати
∑
k
=
1
∞
c
k
(
q
n
)
k
s
=
σ
1
−
s
(
n
)
ζ
(
s
)
,
{\displaystyle \sum _{k=1}^{\infty }{\frac {c_{k}(qn)}{k^{s}}}={\frac {\sigma _{1-s}(n)}{\zeta (s)}},}
де
ζ
(
s
)
{\displaystyle \zeta (s)}
— дзета-функція Рімана
σ
k
(
n
)
{\displaystyle \sigma _{k}(n)}
— сума
k
{\displaystyle k}
-х степенів дільників числа
n
{\displaystyle n}
.
Такі суми тісно пов'язані з особливими рядами деяких адитивних проблем теорії чисел, наприклад, представлення натуральних чисел у вигляді парного числа квадратів.
Див. також
ред.
Література
ред.
Ramanujan S. Transactions of the Cambridge Philosophical Society. — 1918. — v. 22. — p. 259—276.
Hardy G. H. Proceedings of the Cambridge Philosophical Society. — 1920/21. — v. 20. — p. 263—271.
Ramanujan S. Collected papers. — Cambridge, 1927. — p. 137—141.
Volkmann В. Journal für die reine und angewandte Mathematik. — 1974. — Bd 271. — S. 203—213.
Титчмарш, E. К. Теория дзета-функции Римана. — Череповец : Меркурий-Пресс, 2000. — 407 с. — ISBN 5114800906 . .
Левин В. И. Историко-математические исследования. — т. 13. — М .: ВИНИТИ , 1960.